Со спорт против криминалот: Користење боречки вештини за да се поттикнат младите Албанци.

Во рамки на нашата серија разговори со инспирирачки претставници на ГО кои ја зајакнуваат локалната отпорност на организираниот криминал во Западен Балкан, разговараме со Елион Пука, мајстор за боречки вештини и шеф на теквондо клубот Vllaznia во Скадар, Албанија.

Елион Пука, учител по боречки вештини и раководител на теквондо клубот Vllaznia во Скадар, Албанија.

Што Ве инспирираше да го отворите клубот и да се фокусирате на младите?
Младите ме инспирираа да отворам клуб за боречки вештини во Скадар. Почнав да земам часови по теквондо во 2000 година. После три години емигрирав во Италија, каде што продолжив да се занимавам со овој спорт. Секој пат кога се враќав дома, младите со воодушевување ме прашуваа за учење на овој спорт. Условите во тоа време беа лоши, па најдов слободен простор на отворено каде што можев да организирам мала група млади луѓе и да ги одржам првите часови. Ме замолија да им покажам техники и да вежбам со нив. Беа желни да научат нешто ново. Секогаш кога се враќав во Италија чувствував дека треба да се вратам во мојот град и да отворам клуб за боречки вештини за млади. По долгогодишно вежбање, тренерите во Италија ми кажаа дека сум подготвен да отворам свој клуб.

Зошто младите се мотивирани да се приклучат на клубот? Каква е нивната заднина?
Членовите на клубот доаѓаат од различни средини и имаат различни мотивации. Некои доаѓаат затоа што имаат пријатели во клубот кои ги поттикнуваат да се приклучат. Други гледаат боречки вештини на телевизија и сакаат да ги пробаат. Социјалното потекло на нашите членови е различно: некои се од богати семејства, некои се од средна класа, а други се од помалку имашливи потекла. Имаме и млади од ромската заедница. Сите членови ги третираме подеднакво и се трудиме да ги интегрираме. Многу сме среќни што имаме толку разновидно членство што ја одразува заедницата на Скадар.

Дали некои млади луѓе во областа се особено ранливи на организиран криминал?
Мислам дека главната причина зошто некои млади луѓе покажуваат девијантно однесување е слабото образование. Недостигаат и можности за работа. Сè поголем број млади одат кон насилство и организиран криминал. Ова не само што му штети на угледот на нашиот град, туку штети и на идентитетот на нашата младина. Како општество, треба повеќе да инвестираме во образованието, вклучително и во спортот. На младите им требаат повеќе можности за социјални, културни и спортски активности.

Каква улога спортот – и клубовите како вашиот – играат во обезбедувањето алтернативи на криминалот за младите? Која е важноста на спортот во животот на еден млад човек?
Практикувањето спорт им помага на младите да ја испразнат негативната енергија и ги чува подалеку од опасности како криминал и насилство. Како клуб се оградуваме себеси и нашите членови од секаков вид криминални активности. Нашиот клуб јасно му става до знаење на секој член дека веруваме во напорна и чесна работа. Овој пристап им помогна на нашите студенти да ги негуваат доблестите и да ги споделат во заедницата. Ги охрабруваме и да бараат позитивни примери во општеството и самите да бидат добри примери.

Дали поинаку пристапувате кон обуката на младите мажи и жени?
Своите женски и машки членови ги третираме подеднакво. Прекрасно е да се види сè поголем број на девојки кои се приклучуваат на нашиот клуб и добро напредуваат. Голема заслуга има мојата сопруга, која исто така е тренер и ко-основач на клубот. Нејзиниот пример го доведе во прашање менталитетот во нашиот град дека во боречките вештини доминираат мажите. Покрај тоа што е голем спортист и тренер, нејзиното присуство носи многу позитивна енергија во клубот. Благодарение на неа расте бројот на девојки во клубот и имаме многу успешни приказни.

Преку теквондо, клубот се обидува да промовира дисциплина и да им даде позитивни примери на младите во Скадар.

Како ја подигнувате свеста за организираниот криминал преку вашата обука?
Водиме сметка за секој поединец кој сака да тренира во нашиот клуб; се обидуваме да го разбереме нивното размислување и нивните цели за обука. Ги објаснуваме придобивките од спортот и опасностите од злоупотреба – на пример, користење на нивните вештини на неетички или незаконски начин. За среќа, досега не сме имале ниту еден случај кога во нашиот спорт било користено оружје или, пак, бил злоупотребен за криминални цели. Напротив, боречките вештини имаат тенденција да ја зајакнат самодисциплината.

Дали некогаш сте загрижени дека со обучување млади мажи боречки вештини тие едноставно можат да станат подобри борци на улица?
Некои луѓе кои се обратија до нашиот клуб беа хиперактивни и имаа проблеми со однесувањето. Ваквите тешки индивидуи бараат посебно внимание затоа што лесно се изложени на насилство и можат да нанесат штета доколку не се професионално обучени. Во такви случаи – а сме имале само неколку – успеавме да ја насочиме нивната енергија преку дијалог и коучинг еден на еден. Во ретки случаи, луѓето го напуштаат клубот. Но, повеќето остануваат, а ние работиме со нив за да разговараме за нивните проблеми, да им дадеме безбеден простор да тренираат и да ја нагласиме важноста на етиката, дисциплината и напорната работа. Донесувањето позитивна промена во вакви тешки случаи може да создаде добри примери во општеството.

Кои се предизвиците со кои се соочувате во справувањето со младите членови на вашиот клуб и како ги надминувате?
Нашиот главен предизвик е да всадиме нула толеранција кон насилството и организираниот криминал. Затоа се пријавивме во Фондот за отпорност на ГИ-ТОК. Постојано комуницираме со членовите на клубот за да изградат добар карактер и се трудиме да ги инспирираме и мотивираме со позитивни примери. Ги предизвикуваме и да ни дадат конкретни примери за нивниот придонес во општеството, особено на училиште. Ги охрабруваме вредно да работат за да постигнат добри резултати во спортот и на училиште и да станат конструктивни граѓани во општеството.

Како вашите тренери ги вклучуваат пораките за зајакнување и држење настрана од дрогата и криминалот во она што, на крајот на краиштата, е спортски час?
Кога објаснуваме техника или потег, пренесуваме и важни пораки за тоа како да го одржат своето тело во форма и ги запознаваме со нештата што му штетат на телото и умот. Сепак, ова е област каде што би можеле да имаме корист од повеќе обука. Се трудиме и да го зајакнеме тимскиот дух, како кај нашите тренери, така и кај учениците. Нашиот пристап е да промовираме комбинација на дисциплина и хармонија; заедно, тие можат да создадат позитивна атмосфера во тимот, да ги поттикнат младите луѓе и да го променат однесувањето на проблематичната младина.

Дали јавните институции го поддржуваат користењето на спортот како начин да се одвратат младите од криминал?
Соработката со јавните институции е слаба, но се подобрува. На наша сопствена иницијатива, честопати организиравме групи спортисти и, за време на државните празници, спроведувавме демонстрации на отворено за да го промовираме спортот кај младите. За жал, пред Фондот за отпорност, локалните власти никогаш не ни пристапија да соработуваме за промовирање позитивни модели во општеството. Со овој проект напредувавме и соработката се зголемува.

Какви можности се овозможија преку вашата соработка со Фондот за отпорност?
Овој проект ни даде можност да ги изградиме капацитетите на нашите тренери во управувањето со млади луѓе кои се изложени на организиран криминал. Во соработка со различни експерти, ќе организираме специјална обука за нашите тренери за ризиците што ги носи организираниот криминал за младите, како и за наставни и комуникациски вештини за управување со млади луѓе со проблеми во однесувањето. Дополнително, преку овој проект преземаме иницијатива да им пристапиме на локалните институции со цел да воспоставиме долгорочна соработка за промовирање позитивни модели кај младите и нивно информирање за заканите од организираниот криминал.

Потпишуваме меморандуми за соработка со средните училишта во локалните жаришта на криминал за да обезбедиме бесплатни часови за промовирање на спортот и позитивни примери во општеството. Планираме и да го прошириме нашиот домет преку организирање отворен конкурс за млади од цела земја на кој познати личности ќе пренесуваат пораки против криминалот и насилството.