Градење мостови помеѓу полицијата и царината во Југоисточна Европа.

Центарот за спроведување на законот во Југоисточна Европа (СЕЛЕК), основан во 1999 година, е единствената меѓународна организација во Југоисточна Европа којашто поттикнува синергија помеѓу полицијата и царинските агенции, работејќи заедно во борбата против транснационалниот, сериозниот и организираниот криминал во регионот. Организацијата дава опипливи резултати: на пример, во март 2020 година, бугарската полиција и турските царински службеници запленија 72 килограми хероин и уапсија четири лица, од кои две ги бараше ИНТЕРПОЛ. Операцијата беше олеснета благодарение на размената на информации помеѓу полицијата и царинските службеници преку седиштето на СЕЛЕК во Букурешт.

Снежана Малеева, генерален директор на СЕЛЕК од 2017 година и директор за правни и внатрешни работи од 2011 до 2017 година, дискутира за работата на центарот во регионот, вклучувајќи ја обуката, заедничките операции и анализи и соработката меѓу обвинителите.

Накратко, која е функцијата на СЕЛЕК?
СЕЛЕК е клучен играч во борбата против транснационалниот, сериозниот и организираниот криминал во Југоисточна Европа. Организацијата може да ги користи ресурсите од 11 земји членки и 25 партнерски земји и организации.

СЕЛЕК се фокусира на оперативните прашања, нудејќи платформа за размена на информации и барања за помош во реално време. Организацијата исто така нуди безбедна врска преку новата единица за Оперативен центар, за да ги поддржи и координира заедничките истраги и регионалните операции и да ги развие аналитичките извештаи. СЕЛЕК придонесува за градење на капацитетите на своите земји членки и партнери преку организирање стручни мисии, состаноци на работни групи, регионални конференции, работилници, студиски посети и обуки и преку олеснување на вмрежувањето и другите начини на соработка.

Можете ли да посочите некои конкретни достигнувања на СЕЛЕК?
СЕЛЕК се фокусира на оперативните прашања. Главните достигнувања во изминатата 21 година се одразуваат во значајните резултати направени во борбата против организираниот криминал во Југоисточна Европа. Постојано расте бројот на заеднички истраги спроведени од земјите членки на СЕЛЕК под покровителство на организацијата, а има и сè поголем број размени на информации што придонеле за успехот на тие истраги.

За да имате претстава за растечката улога на СЕЛЕК, во 2001 година имаше 315 размени на информации и барања за помош направени преку организацијата; во 2019 година се регистрирани 30 222 вакви размени. Од четири заеднички истраги регистрирани во нашата прва година, сега просечно имаме повеќе од 100 заеднички истраги годишно коишто се вршат со координација и поддршка на СЕЛЕК.

За да ја зајакнеме поддршката којашто ја даваме на земјите членки, отворивме најсовремена, високо обезбедена единица за Оперативен центар. Единицата им овозможува на земјите членки да разменуваат податоци, вклучително и аудио и видеокомуникации, брзо и безбедно 24 часа на ден, седум дена во неделата.

За да ја зголемиме нашата ефективност и ефикасност, исто така имплементиравме прилагодена алатка за пријавување разузнавачки информации на СЕЛЕК. Оперативната платформа на алатката вклучува географски информатички систем, свесност за ситуацијата во реално време, управување со инциденти, известување и анализа на податоци. Обезбедува брзо собирање, анализа и размена на стратешки и оперативни информации меѓу службениците на предметот, националните фокусни точки, офицерите за врска и организацијата.

Единицата за Оперативен центар на СЕЛЕК во акција.

Фотографија: Набавена

Исто така водиме вежби за обука и курсеви преку нашиот центар за обука во седиштето на СЕЛЕК. Оваа година, воведовме обука за виртуелна реалност која ги тестира вниманието и перцептивноста на специјализантите. Симулацијата ги води специјализантите до виртуелен граничен премин каде што треба да прегледаат возило за кое постои сомневање дека со него се криумчарат цигари. Другите интерактивни мултимедијални алатки им овозможуваат на корисниците да прегледуваат возила и бродови за криумчарена стока и да решаваат различни видови кривични дела со кои редовно се среќаваат полициските и царинските службеници.

Дали работите и со обвинители?
Да, надополнувајќи ја работата на полицијата и царината, Советодавната група на обвинители на Југоисточна Европа (СЕЕПАГ) работи под покровителство на СЕЛЕК од 2003 година. Мисијата на СЕЕПАГ е да ја олесни судската соработка во значајни транснационални кривични истраги и случаи. Создавајќи мрежа од искусни обвинители, СЕЕПАГ се обидува да ја пополни критичната празнина во регионот преку промовирање навремена размена на информации и докази, без разлика дали е тоа преку правилно извршување на барања за заемна правна помош или повеќе неформални канали за комуникација. Исто така, функцијата на СЕЕПАГ е да обезбеди насоки, помош и повратни информации до законодавците во регионот за проблемите поврзани со правдата и спроведувањето. на законот. Секоја од земјите членки назначи искусен обвинител или судија со експертиза во меѓународната соработка да биде нејзин претставник на СЕЕПАГ.¹

Постои значителна загриженост за криумчарење огнено оружје во Југоисточна Европа. Како СЕЛЕК го адресира овој проблем?
Од 2016 до 2019 година СЕЛЕК спроведе посебен проект за зајакнување на борбата против трговијата со огнено оружје во Југоисточна Европа како одговор на овие проблеми. Целта на проектот беше да се зајакнат капацитетите на органите за спроведување на законот во Југоисточна Европа за борба против трговијата со огнено оружје. Проектот беше дизајниран да ја подобри соработката помеѓу земјите членки на ЕУ и СЕЛЕК при собирање и анализа на податоци во врска со огнено оружје, консолидирање на истражниот капацитет, спроведување заеднички истраги и зајакнување на полициската соработка и размената на најдобри практики помеѓу агенциите за спроведување на законот коишто се занимаваат со овој проблем во регионот.

Активностите и резултатите од проектот вклучуваа воспоставување регионална мрежа на експерти за огнено оружје, создавање 15 мобилни истражни единици, обука за откривање и справување со криумчарење огнено оружје на темната мрежа (darknet) и објавување прирачник за најдобри практики.

Во изминатите три години СЕЛЕК објави неколку извештаи за организираниот криминал во Југоисточна Европа. Можете ли да ни кажете нешто за вашата аналитичка работа?
СЕЛЕК произведува оперативни, аналитички производи за специфични транснационални случаи и извештаи за процена на извршените регионални операции, како и годишни стратешки извештаи за најважните видови криминал во Југоисточна Европа, како што се дрогата, трговијата со луѓе, илегалната миграција, криумчарењето тутунски производи, тероризмот, безбедноста на складиштата и кривичните дела со возила. Целосните извештаи се само за спроведување на законот и за судска намена, иако има јавни верзии коишто се достапни на нашата веб-страница.²

Нашиот најсеопфатен стратешки извештај е Процената на закани од организиран криминал за Југоисточна Европа (ОКТА ЈИЕ), којшто го изработуваме заедно со нашите земји членки и во него се опфаќа период од пет години. Најновиот извештај е издаден во 2018 година. ОКТА ЈИЕ прави квалитативна процена на организираниот криминал во регионот, ги илустрира тековните трендови и ги потенцира ранливоста и можностите кои ги откриваат разните видови кривични дела. Извештајот е дизајниран не само да ја процени ситуацијата, туку и да ги осветли областите во кои земјите членки би можеле да преземат корективни мерки.

Кои безбедносни предизвици во моментов ги оценувате како најакутни за регионот?
Врз основа на анализата и наодите од ОКТА ЈИЕ за 2018 година коишто ги подготви СЕЛЕК, ние во моментов се фокусираме главно на пет приоритети во регионот: компјутерски криминал, тероризам, трговија со дрога, трговски и индустриски криминал, трговија со луѓе и криумчарење мигранти. Ова се транснационални предизвици коишто секоја земја не може поединечно да ги реши, туку мора сите релевантни чинители да ги решат заедно.

Би сакал да истакнам дека сум горд на улогата што СЕЛЕК ја игра во зајакнувањето на соработката помеѓу полициските и царинските службеници во Југоисточна Европа. Заедно, го правиме регионот побезбедно место.

Забелешки